ويروسي به نام پاپيلوماي انساني
فرح فرزانه
دلايل بروز سرطان رحم كاملا شناخته شده است و همين موضوع فاكتور مهمي براي پيشگيري از ابتلا است. شناسايي راه‌هاي ابتلا و پيشگيري سرطان دهانه رحم يكي از دستاوردهاي دسترسي به درمان‌هاي موثر و قطعي پيشگيري از ابتلا به اين سرطان است. شناسايي علل بروز سرطانه رحم و واكسن عليه اين بيماري از قوي‌ترين موارد پيشگيري بروز اين بيماري است. پروتكل‌هاي بين‌المللي براي كشورهاي پيشرفته به اين شكل است كه دختران در سنين بين ۱۱ تا ۱۲ سال در مقابل اين بيماري واكسينه مي‌شوند، چراكه در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگي پاسخ ايمني بدن افراد بسيار بهتر عمل مي‌كند و احتمال ابتلا به اين سرطان در مقايسه با فردي كه در سن ۲۵ سالگي واكسينه مي‌شود به مراتب بيشتر است. بارزترين سن شيوع سرطان دهانه رحم ۳۰ تا ۳۵ سالگي و در ادامه ۵۰ تا ۵۵ سال است و اگر روش‌هاي غربالگري و پيشگيري به درستي انجام شود، در بازه زماني كوتاه‌مدت ميزان شيوع اين سرطان به صفر خواهد رسيد. ويروسي كه در خانم‌ها باعث بروز سرطان دهانه رحم مي‌شود، در آقايان مي‌تواند باعث ايجاد سرطان‌هاي مجرا، حلق و حنجره و مقعد شود؛ بنابراين مرد و زن در صورت برقراري ايجاد روابط جنسي متعدد در معرض خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها هستند. ميزان بروز و شيوع سرطان دهانه رحم در هر جامعه‌اي نشان از سطح سواد سلامت مردم آن جامعه دارد، چراكه با پيشرفت‌هايي كه در اين حوزه ايجاد شده چنانچه افراد درباره اين بيماري آگاهي و اطلاعات داشته باشند اصلا نبايد اين بيماري در جامعه‌اي به وجود بيايد. يكي از اصلي‌ترين عوامل بروز سرطان دهانه رحم، ويروسي به‌نام پاپيلوماي انساني است. اين ويروس از طريق ارتباط جنسي منتقل مي‌شود، معمولا اين بيماري بعد از ارتباط جنسي يا بعد از ازدواج بيشتر ديده مي‌شود. يكي ديگر از فاكتورهايي كه باعث ماندگاري ويروس پاپيلوما و سرطاني شدن آن در بدن مي‌شود، مصرف دخانيات است. اين موضوع كه افراد سيگاري بيش از سايرين به اين سرطان مبتلا مي‌شوند تقريبا ثابت شده است. در برخي موارد ويروس پاييلوما خود به خود از بين مي‌رود و اگر اين ويروس مدت زمان طولاني ماندگار شود، مي‌تواند به مرور و آهستگي سلول‌هاي دهانه‌رحم را سرطاني كند. يعني اگر فردي در سن ۱۶سالگي مبتلا به اين ويروس شود، ممكن است نشانه‌هاي ابتلا به سرطان در سي سالگي نمايان شود، بنابراين با مراجعه دوره‌اي به پزشك مي‌توان از بروز اين سرطان پيشگيري كرد. كاهش سطح ايمني بدن يكي ديگر از فاكتورهاي ماندگاري و سرطاني شدن ويروس پاپيلوما است، اگر چنانچه فردي پيوند كبد و كليه انجام داده باشد يا مبتلا به ايدز باشد، اين ويروس فرصت بيشتري براي فعال شدن دارد. ازسوي ديگر افرادي كه قبل از ۱۶سالگي ازدواج مي‌كنند، بيش از سايرين در‌معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند، چراكه در سنين پايين دهانه رحم يكي از اعضاي نابالغ بدن است و در حال رسيدن به مرحله بلوغ آناتوميك است اما برعكس ازدواج بعد از ۱۸ سالگي و پرهيز از رفتارهاي جنسي پرخطر و متعدد مي‌تواند به ميزان قابل توجهي از بروز اين سرطان بكاهد. واكسيناسيون عليه ايجاد سرطان‌هاي دهانه رحم، سن مناسب براي ازدواج، ارتباط زناشويي سالم و پرهيز از مصرف سيگار و قليان از مهم‌ترين علل كاهش ايجاد سرطان دهانه رحم است. ازسوي ديگر سرطان دهانه رحم تنها سرطاني است كه راه‌هاي پيشگيري و درمان قطعي دارد. انتظار مي‌رود در چند سال آينده سرطان دهانه رحم به‌طور كلي درمان شده يا با اقدامات پيشگيرانه‌اي كه انجام مي‌شود شاهد بروز آن نباشيم.فوق تخصص آنكولوژي